Celem kursu jest nabycie przez szkolonego wiadomości, umiejętności i nawyków pozwalających na samodzielne, bezpieczne uprawianie taternictwa jaskiniowego. Absolwent kursu powinien umieć:

zaplanować i zrealizować wejście do dowolnej jaskini zarówno w okrasie letnim i zimowym z zachowaniem zasad bezpieczeństwa;
bezpiecznie poruszać się oraz asekurować partnerów w terenie wspinaczkowym; pokonywać z asekuracją oddolną drogi o co najmniej IV stopniu trudności;
wyprowadzić swój zespół jaskiniowy i wspinaczkowy w bezpieczny teren w przypadku załamania pogody czy nieprzewidzianego splotu wypadków;
samodzielnie zastosować techniki autoratownicze w sytuacjach tego wymagających, zarówno w jaskini, jak i podczas wspinaczki;
udzielić w warunkach górskich pierwszej pomocy w sytuacjach tego wymagających;
znać przepisy obowiązujące w terenie, w którym przyjdzie mu działać, ze szczególnym uwzględnieniem zasad ochrony przyrody.
Program kursu

Część praktyczna

Techniki taternictwa jaskiniowego

Węzły – umiejętność poprawnego zawiązania, zastosowanie, zalety i wady.

Węzły zaczepienia:

kluczka,
ósemka,
ósemka z dwoma uchami,
pośredni tatrzański,
skrajny tatrzański,
motylek,
wyblinka.
Węzły łączenia:

podwójny zderzakowy,
ósemka równoległa,
potrójna ósemka,
taśmowy,
kluczka na rozrywanie.
Węzły zaciskowe:

prusik,
prusik francuski, także taśmowy,
bloker,
warkocz.
Inne:

półwyblinka,
flagowy.
Techniki jaskiniowe

Poręczowanie odcinków poziomych i pionowych – punkt główny i zabezpieczający, poręczowanie w V, pośrednie punkty mocowania, odciągi, łączenie lin w zjeździe, łączenie lin na przepince, poręczowanie trawersów i tyrolek, wybór różnych punktów mocowania (punkty naturalne, punkty sztuczne, wybór odpowiednich plakietek).
Zjazd na rolce z autoasekuracją z shunta, blokowanie rolki, odblokowywyanie shunta. Sposoby wpięcia liny w rolkę w S, C, SC i SO. Zakładanie dodatkowego hamulca z karabinka niezależnego i z karabinka od rolki.
Zjazd w rolce stop.
Pokonywanie w zjeździe przepinek o różnym stopniu trudności, węzła i odciągu.
Zjazd ze ściągnięciem liny za sobą.
Podchodzenie na przyrządach zaciskowych metodą DED, pokonywanie przepinek o różnym stopniu trudności, węzła i odciągu. Wychodzenie długich odcinków linowych, umiejętność samodzielnego wyciągania liny z crolla.
Wychodzenie po linie na jednym przyrządzie.
Przepięcie z wychodzenia do zjazdu i ze zjazdu do wychodzenia.
Pokonywanie trawersów, tyrolek i tyrolek skośnych.
Worowanie i zwijanie lin.
Autoratownictwo i techniki awaryjne

Zjazd w kluczu francuskim i Dülfera.
Zjazd w półwyblince z autasekuracją z prusika, blokowanie flagowym, odblokowywanie zaciśniętego prusika przy pomocy niezależnej pętli.
Prusikowanie.
Zjazd w ósemce Fiszera z autasekuracją z prusika, blokowanie flagowym, odblokowywanie zaciśniętego prusika przy pomocy niezależnej pętli.
Konstruowanie awaryjnych uprzęży (z taśmy, z liny).
Podchodzenie po linie z wykorzystaniem różnych elementów sprzętu.
Schodzenie po linie za pomocą przyrządów zaciskowych.
Pokonywanie przepinki w zjeździe bez shunta./P>
Uwalnianie poszkodowanego wiszącego w przyrządach zjazdowych i do wychodzenia (metoda przeciwwagi).
Szkolenie wspinaczkowe

Część praktyczna przeprowadzona jest w maksymalnie 4 osobowej grupie (dwa dwuosobowe zespoły). Osoba kończąca kurs powinna umieć:

Wiązać się liną z zastosowaniem uprzęży i bez niej.
Znać i umieć zastosować węzły: kluczka, ósemka, skrajny tatrzański, wyblinka, półwyblinka, flagowy, podwójny zderzakowy, ósemka równoległa, taśmowy, węzeł prusika, prusik francuski, bloker.
Dobierać sprzęt do konkretnej drogi i poprawnie rozmieszczać go na sobie.
Budować stanowiska asekuracyjne dolne, górne (w tym do wędki) i pośrednie.
Obsługiwać przynajmniej dwa przyrządy asekuracyjne (w tym półwyblinkę) w zakresie podawania, wybierania, hamowania liny oraz jej blokowania i odblokowywania.
Asekurować przez ciało.
Wyłapywać odpadnięcia prowadzącego (ćwiczenia na zrzutni).
Samodzielnie zakładać punkty asekuracyjne.
Prawidłowo prowadzić linę jedno i dwużyłową.
Pokonywać różnorodne formacje skalne (wklęsłe, wypukłe, ściankowe) z zastosowaniem odpowiednich technik wspinaczkowych, także w zejściu.
Przygotowywać linę i pozostały sprzęt do zjazdu.
Zakładać stanowiska zjazdowe.
Zjeżdżać w przyrządzie niskim i wysokim z odpowiednią autoasekuracją.
Zjeżdżać z przesiadką.
Podchodzić po linie (prusikować).
Opuszczać partnera na linie.
Łączyć liny pod obciążeniem i przepuszczać węzeł przez karabinek.
Uwalniać się na stanowisku od ciężaru wiszącego partnera.
W zakres szkolenia wspinaczkowego wchodzi również wiedza dotycząca:

sprzętu wspinaczkowego,
formacji skalnych i technik wspinaczkowych,
teorii asekuracji.
Szkolenie zimowe

Szkolenie zimowe poza wejściami do jaskiń w warunkach zimowych (a nie tylko w okresie kalendarzowej zimy) powinno obejmować zajęcia z:

Posługiwania się sprzętem zimowym w tym: podchodzenie, schodzenie i trawersowanie z pomocą czekana i raków.
Hamowania upadków w terenie śnieżnym.
Elementów asekuracji w terenie śnieżno-lodowym. (wbijanie igieł i wkręcanie śrub lodowych, asekuracja z grzyba śnieżnego)
Szkolenia dodatkowe

W zależności od możliwości organizacyjnych i zaangażowania osób szkolonych można etap podstawowy wzbogacić o zajęcia praktyczne ze:

Sporządzania dokumentacji jaskiniowej.
Podstawowych technik ratowniczych.
Część teoretyczna

Tematy wykładów:

Ogólne wiadomości o taternictwie jaskiniowym.
Sprzęt i ubiór w taternictwie jaskiniowym.
Zjawiska krasowe i powstawanie jaskiń.
Rejony krasowe Polski i świata.
Techniki taternictwa jaskiniowego.
Pierwsza pomoc i postępowanie powypadkowe.
Ochrona przyrody terenu działania.
Sporządzanie planów jaskiń i czytanie dokumentacji jaskiniowej.
Niebezpieczeństwa związane z działalnością w górach i jaskiniach.
Niebezpieczeństwa związane z działalnością w górach i jaskiniach w okresie zimowym.
Topografia Tatr ze szczególnym uwzględnieniem Tatr Zachodnich.
Terenoznawstwo.
Zarys historii taternictwa jaskiniowego i historii rozwoju sprzętu.
Kursy taternictwa jaskiniowego zgodnie z decyzją X Walnego Zjazdu Delegatów Klubów i Sekcji Taternictwa Jaskiniowego PZA mogą być organizowane tylko i wyłącznie przez kluby zrzeszone w PZA. Zajęcia praktyczne mogą prowadzić wyłącznie licencjonowani instruktorzy w ramach posiadanych przez nich uprawnień.

Na kursie realizowany jest program obejmujący co najmniej 8 akcji jaskiniowych, w tym nie mniej niż 4 do jaskiń o rozwinięciu pionowym i nie mniej niż 3 w warunkach zimowych. Wskazane jest, aby wśród akcji jaskiniowych znalazły się: trawers międzyotworowy (poruszanie się zespołu z jedną liną) oraz akcja z elementami wspinania.

Wszystkie akcje kursowe powinny być przygotowane i przeprowadzone samodzielnie przez kursantów, jedynie pod opieką instruktora. Każdy z kursantów powinien być kierownikiem co najmniej jednego wyjścia.

W trakcie szkolenia wspinaczkowego w ramach kursu taternictwa jaskiniowego szkolony powinien poprowadzić minimum 8 dróg wspinaczkowych o charakterze skałkowym z asekuracją oddolną w tym co najmniej 4 o minimum IV stopniu trudności oraz zrealizować program szkolenia.